SƯU TẦM
Khỏang cuối năm 1955, đầu 1956, gia
đình bác Giáp mới chuyển về 30 Hoàng Diệu. Chọn nhà cho các tướng lĩnh khác có thể
đơn giản hơn nhưng với đại tướng thì có những yêu cầu rất nghiêm. Ngay
từ khi sống trên chiến khu, đại tướng có nguyên tắc "ở đâu thì ở nhưng
phía trước mặt luôn phải thoáng để dễ quan sát khi có động". Tìm khắp HN
thì chỉ có số nhà 30 Hoàng Diệu đáp ứng được nguyên tắc này. (Hơn nữa, ngày
mới về HN, 2 đầu đường Hoàng Diệu (ngã tư với đường Điện Biên Phủ và Phan Đình Phùng)
đều có barie chắn để đảm bảo an ninh).
Nhà 30 Hoàng Diệu
Một góc vườn trước nhà 30 Hoàng Diệu ( tức vườn Kinh Thiên?)
nơi bác Giáp thường tập thể dục và ngồi thiền
Nhà số
30 là nhà của 1 chủ Tây. Khi xây dựng villa này, ông ta yêu
cầu giữ nguyên vườn hoa phía trước, xây nhà lùi lại. Chắc có đọc sử ta mà
biết, phía trước là vườn Kính Thiên, vua quan thời xưa đi từ trong Tử Cấm Thành
qua cổng Đoan Môn, theo con đường phía vườn hoa Bắc Sơn ngày nay ra vườn Kính
Thiên làm lễ tế. Cũng vì thế mà vườn hoa này còn giữ cho tới ngày nay.
Tháng 8/2012, Hội Khoa
học lịch sử, Bảo tàng Lịch sử đã tổ chức tọa đàm nhân sinh nhật lần thứ
102 của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Các nhà lịch sử và các tướng lĩnh tham gia tọa
đàm đã đề xuất nên thành lập Bảo tàng Võ Nguyên Giáp.
Theo tin báo Tuổi trẻ,
Đại tá Nguyễn Huyên, trợ lý lâu năm của đại tướng, cho biết, sinh thời, Đại tướng
đã có thư đề nghị trung ương xin trả lại căn nhà đang ở sau khi “đi theo Bác Hồ”.
Đồng thời đại tướng cũng đề nghị cần bảo tồn căn nhà đó vì nó nằm ngay trên vườn
hoa Kính Thiên, có căn hầm đào từ trong chiến tranh chống Mỹ, là một trong ba
căn hầm kiên cố nhất ở Hà Nội. Đồng thời, căn nhà là một kiến trúc Pháp mẫu mực
còn giữ lại được của Hà Nội.
Chủ tịch Hội Khoa học
lịch sử, GS Phan Huy Lê cũng đưa ra kiến nghị của hội: Nhà nước nên giữ lại căn
nhà mà đại tướng đã ở hơn một nửa thế kỷ để làm Bảo tàng Võ Nguyên Giáp, vì
căn nhà cùng với những hoạt động của tổng hành dinh trong chiến tranh đã trở
thành một bộ phận không thể tách rời của quần thể di tích Hoàng thành Thăng
Long và là di tích bất khả xâm phạm theo công ước của UNESCO.
Theo VOV.VN - Cách ngôi nhà của Đại tướng Võ Nguyễn
Giáp không xa là nhà D67 thuộc khu A thành cổ Hà Nội, là một di
tích lịch sử cách mạng, một công trình đặc biệt bên cạnh những di
tích kiến trúc cổ xưa, ghi dấu ấn tiêu biểu cho cuộc kháng chiến chống Mỹ,
thống nhất đất nước.
Tòa nhà
sở chỉ huy pháo binh của quân Pháp được xây dựng trên nền điện Kính Thiên xưa
được sử dụng thành nhà làm việc của Bộ Chính trị, Bộ Quốc phòng và Quân ủy
Trung ương.
Tòa nhà này được gọi là nhà Con Rồng vì
phía trước có những con rồng đá chầu (thềm Rồng của điện Kính Thiên) trong
những năm 60 của thế kỷ 20, Mỹ ném bom đánh phá ác liệt miền Bắc; một toà nhà
mới được xây dựng đặc biệt phía sau nhà con Rồng để đảm bảo an toàn cho các cán
bộ lãnh đạo của Đảng và quân đội họp và làm việc. Công trình có tên là nhà D67
vì được xây dựng năm 1967.
Nhà D67
Phòng họp của BCT và Quân Ủy TW trong nhà D67
Đây là
một công trình được xây dựng hết sức đặt biệt về cấu trúc và kỹ thuật gồm một
kiến trúc ở trên và một hệ thống hầm ngầm phía dưới. Phần nổi của công trình có
diện tích 604m2 với hệ thống tường, mái bằng bê tông cốt thép kiên cố. Hệ thống
hầm ngầm sâu 10m, nằm dưới khoảng sân giữa nhà con Rồng và nhà D67 gồm 4 phòng,
rộng 50m2, trong đó có một phòng họp, các phòng chung nhau hành lang bên. Hệ
thống hầm ngầm này được thiết kế chịu được tên lửa và bom hạng nặng.
Toàn bộ công việc thiết kế và thi công nhà và hầm
D67 được giao cho Bộ Tư lệnh Công binh đảm nhiệm. Khoảng 300 cán bộ chiến sỹ
được huy động thực thi công việc này. Các thiết bị cơ khí và thông tin sử
dụng trong công trình như máy thông hơi - lọc khí, cửa thép, điện đài, điện
thoại được nhập khẩu từ Liên Xô cũ.
Phòng họp của BCT và Quân Ủy TW dưới hầm ngầm
Tại nhà
D67, còn được gọi là Tổng hành dinh, đã diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng của
Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, đưa ra nhiều quyết định lịch sử có tính
chiến lược trong cuộc kháng chiến chống Mỹ để đi đến thắng lợi. Đặc biệt, tại
đây; từ ngày 18/12/1974 đến ngày 8/1/1975, Bộ Chính trị họp hội nghị mở rộng
quyết định giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Nhà D67
vẫn được Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam quản lý
và sử dụng từ năm 1975 cho tới năm 2004 thì được bàn giao cho Ban Quản lý Thành
cổ Hà Nội, trở thành khu vực phi quân sự và hiện là một di tích lịch sử cách
mạng đặc biệt trong thành cổ Hà Nội.